[4703] สัก ( Tectona grandis) LABIATAE สัก(ทั่วไป),เคาะเยียโอ(ลั๊วะ เชียงใหม่),ปายี้(กระเหรียง กาญจนบุรี),ปีฮี,ปีฮือ,เป้อยี(กระเหรี่ยง แม่ฮ่องสอน), เส่บายี้(กระเหรี่ยง กำแพงเพชร)
|
ท้องที่ที่ขึ้น
ขึ้นเป็นหมู่อยู่ในป่าเบญจพรรณทางภาคเหนือ และบางส่วนของภาคกลาง และภาคตะวันตก (เคยมีอยู่บ้างทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) |
ลักษณะทั่วไป
เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ สูงตั้งแต่ ๒๐ เมตรขึ้นไป ผลัดใบในฤดูร้อน ลำต้นเปลา ตรง สูงชะลูด โคนต้นเป็นพูพอนต่ำๆ เรือนยอดเป็นพุ่มทรงกลม ค่อนข้างทึบ (เมื่อไม่ผลัดใบ) เปลือกสีน้ำตาลปนเทา เรียบหรือแตกเป็นร่องเล็กๆ ไปตามยาวลำต้น เปลือกในสีเขียวอ่อนๆ ถึงสีน้ำตาลอ่อน ใบเดี่ยว ใหญ่มาก ปลายแหลม โคนมน ยาวประมาณ ๒๐-๓๐ ซม. กว้างเกือบเท่าความยาว ใบต้นอ่อนจะใหญ่กว่านี้มาก เนื้อใบสากคาย ท้องใบสีเขียวเข้ม หลังใบสีอ่อนกว่า มีต่อมเล็กๆสีแดง ขยี้ใบสดจะมีสีแดงเหมือนเลือด และเปลี่ยนเป็นสีคล้ำเมื่อถูกอากาศ ดอกขนาดเล็ก สีขาวนวล ออกเป็นช่อใหญ่ กระจายตามปลายกิ่ง ผลแห้ง กลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ ๒ ซม. เปลือกแข็ง ภายในมีเมล็ด ๑-๓ เมล็ด |
ลักษณะเนื้อไม้
สีเหลืองทอง นานเข้ากลายเป็นสีน้ำตาล หรือน้ำตาลแก่ แตกต่างจากกระพี้เห็นได้ชัด มีกลิ่นเหมือนหนังฟอกเก่าๆ และมีน้ำมันในตัว มักมีเส้นสีแก่แทรก เสี้ยนมักตรง เนื้อหยาบ และมักไม่สม่ำเสมอ แข็ง เด้ง พอประมาณ แข็งแรง ทนทานที่สุด ปลวก มอด ไม่ชอบทำลาย เพราะมีสารพวกเตคโตควิโนน เลื่อย ผ่า ไสกบ ตบแต่ง และชักเงาได้ง่าย และดีมาก เป็นไม่ที่ผึ่งให้แห้งได้ง่าย และอยู่ตัวดี |
ความถ่วงจำเพาะ
ประมาณ ๐.๘๓ |
สกายสมบัติ
|
กลสมบัติ
เนื้อไม้มี ความแข็ง ประมาณ ๔๙๓ กก.
ความแข็งแรง ประมาณ ๑,๐๓๔ กก. / ตร.ซม.
ความดื้อ ประมาณ ๑๐๘,๘๐๐ กก. / ตร.ซม.
ความเหนียว ประมาณ ๑.๙๕ กก.-ม.
|
เคมีสมบัติ
มีปริมาณสารละลายในแอลกอฮอล์-เบนซินร้อยละ ๑๒.๘๐ น้ำเย็นร้อยละ ๑.๑๙ น้ำร้อนร้อยละ ๓.๔๘ และโซเดียมไฮดรอกไซด์ ๑% ร้อยละ๑๘.๑๑ มีปริมาณขี้เถ้าร้อยละ ๑.๔๕ เพ็นโตซานร้อยละ ๑๔.๙๘ ลิกนินร้อยละ ๓๑.๙๕ โฮโลเซลลูโลสร้อยละ ๗๒.๒๔ เซลลูโลส (คร็อสส์และบีแวน) ร้อยละ ๖๕.๑๘ |
ความทนทานตามธรรมชาติ
ตั้งแต่ ๑๑-๑๘ ปี เฉลี่ยประมาณ ๑๖ ปี |
การอาบน้ำยาไม้
อาบน้ำยาได้ยาก (ชั้นที่ ๔) |
ประโยชน์
ไม้ ใช้ในการก่อสร้างอาคารบ้านเรือน เรือ รถ เสา เครื่องเรือน เครื่องมือกสิกรรม เกวียน เครื่องแกะสลัก ถัง และการก่อสร้างต่างๆ ที่ต้องการไม้ที่ทำง่าย ทนทาน และสวยงาม ใช้ทำพื้น ฝา กรอบประตูหน้าต่าง และส่วนประกอบต่างๆของอาคารบ้านเรือน ไม้บุผนังที่สวยงาม แจว พาย กรรเชียง เสากระโดงเรือ ไถ คราด ทำซี่ล้อ ตัวถังเกวียน-รถ ไม้คาน หูก สันแปรง ทำรางน้ำ พานท้ายและรางปืน หีบใส่ของ และหีบศพที่ดี ทำรางระนาด กลอง โทน รำมะนา ขาฆ้องวง เครื่องเล่นสำหรับเด็ก ทำไม้บางหน้าไม้อัด และกระเบื้องไม้ ใช้เป็นยาแก้บวม แก้ไข้
เนื้อไม้และใบ แก้เบาหวาน ปัสสาวะพิการ ขับลมในลำไส้ แก้ไตพิการ
เปลือก ใช้เข้ายาคุมธาตุ
ใบอ่อน ให้สีแดง ใช้ย้อมกระดาษย้อมผ้า
|