�

•"บ้านต้นต้อง"เมืองลำปางช่างดีนัก

คนตระหนักรักษาผืนป่าไม้

ร่วมทุ่มเทช่วยกันจรรโลงไป

มุ่งเพื่อให้ได้อุดมสมบูรณ์มี

•จากปัญหาจุดประกายใจชาวบ้าน

ป่าแหลกลาญคนปองครองพื้นที่

ไฟป่าคุกลุกลามซ้ำทุกปี

อากาศเลวเหลือดีมีควันไฟ

•หากปล่อยทิ้งยิ่งนานลูกหลานแย่

ยากที่แก้กลับคืนฝืนทนไหว

จึงรวมกลุ่มกันพารักษาไว้

�หวังเพื่อให้ป่าชุมชนส่งผลดี

•ต้องเหนื่อยยากกิจกรรมคิดทำไป

ร่วมกายใจมุ่งมั่นกันเต็มที่

ผจญภัยดับไฟป่ามาหลายปี

จวบวันนี้ที่ปัญหาพาคลี่คลาย

•คนเคยบุกคุกคามทำลายป่า

ต้องฟันฝ่าอิทธิพลผลมุ่งหมาย

ประสานกันหมั่นแก้แม้ท้าทาย

จนพาลพ่ายถ้วนหน้าพากลับใจ

•ก่อประโยชน์ล้นเหลือเพื่อชุมชน

ประจักษ์ผลลดรายจ่ายเพิ่มรายได้

อาหารคนของป่าสมุนไพร

ทั้งเก็บใช้ขายได้ดีมีราคา

•สิ่งแวดล้อมชุมชนผลมากมี

อากาศดีแจ่มใสไปทั่วหน้า

น้ำกินใช้คลายทุกข์สุขอุรา

อีกสัตว์ป่าอาศัยได้เพิ่มพูน

•เอาใจช่วย"บ้านต้นต้อง"ให้ผ่องใส

ร่วมปกปักรักษาไพรไม่เสื่อมสูญ

ช่วยชุมชนอยู่กินสิ้นอาดูร

ทั้งเกื้อกูลเลิศล้ำถิ่นลำปาง

•ครูนิด วนศาสตร์(ชมรมสีเสียดแก่น)

www.lookforest.com

แรงดลใจ :

ได้มีโอกาสไปศึกษาดูงานป่าชุมชนบ้านต้นต้อง ตำบลพิชัย อำเภอเมือง� จังหวัดลำปาง เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน 2560 ที่ผ่านมา รู้สึกประทับใจต่อผลการดำเนินงานของชาวบ้านที่ช่วยกันรักษาป่าไม้เอาไว้เพื่อประโยชน์ของชุมชนและส่วนรวม โดยที่ในอดีตสภาพป่าไม้ได้ถูกแผ้วถางและตัดไม้ทำลายไปจำนวนมาก เพื่อนำมาใช้สอยส่วนตัวและปรับเปลี่ยนพื้นที่ไปปลูกพืชเกษตรหลายชนิด ก่อให้เกิดปัญหาด้านความแห้งแล้ง ขาดแคลนน้ำใช้สอย และโดยเฉพาะอย่างยิ่งการเกิดไฟป่าในช่วงฤดูแล้ง ที่นอกจากทำลายป่าไม้แล้วยังมีหมอกควันจำนวนมากฟุ้งกระจายในชุมชน ทำให้ก่อปัญหาด้านสุขภาพแก่ชาวบ้านตามมาอย่างต่อเนื่อง ผู้นำชุมชนและชาวบ้านส่วนหนึ่งจึงได้ร่วมมือกันอนุรักษ์ป่าไม้เพื่อหวังให้มีสภาพสมบูรณ์� อันจักช่วยคลี่คลายปัญหาที่ประสบด้วยพลังความร่วมมือของชุมชนเอง

แม้ในช่วงแรกๆ ของการดำเนินงานมีคนให้ความร่วมมือไม่มากนัก ด้วยไม่มั่นใจกับความยั่งยืนของการดำเนินงานด้วยพื้นที่อยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ อันอยู่ภายใต้การดูแลของกรมป่าไม้ กับทั้งชาวบ้านอีกส่วนหนึ่งมีการต่อต้านด้วยซ้ำไป เนื่องจากสูญเสียผลประโยชน์ที่เคยได้รับจากพื้นที่ป่า ทั้งการตัดไม้ใช้สอย การครอบครองพื้นที่ ตลอดทั้งการเก็บหาของป่าและสมุนไพรอย่างเสรี อย่างไรก็ตามกลุ่มผู้ริเริ่มก็ยังมุ่งมั่นดำเนินการต่อไปด้วยกิจกรรมที่หลากหลายตามศักยภาพที่มี ทั้งในด้านการปลูกเสริมป่า การป้องกันและดับไฟป่า การทำฝายชะลอน้ำฯลฯ �ที่สำคัญก็คือการใช้ความเชื่อและวัฒนธรรมของชุมชนเข้ามาร่วมจัดการป่าชุมชน อันได้แก่การบวชป่า การเลี้ยงผีป่าและการบูชาศาลเจ้าพ่อห้วยถ้ำเสือ จนผลงานเริ่มเป็นที่ประจักษ์ ทำให้ชาวบ้านหันมาให้ความร่วมมือมากขึ้นตามลำดับ

ต่อมาเจ้าหน้าที่ของสำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 3 (ลำปาง) กรมป่าไม้ ได้ตระหนักถึงความสำคัญต่อการดำเนินงานป่าชุมชนของชาวบ้านต้นต้อง จึงได้ให้การส่งเสริมและสนับสนุนรวมทั้งได้แนะนำให้มีการจดทะเบียนป่าชุมชนจำนวน 1,500 ไร่ อย่างเป็นทางการกับกรมป่าไม้ ซึ่งได้รับการอนุมัติเมื่อปี พ.ศ.2553 ทำให้การดำเนินงานป่าชุมชนมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยที่หน่วยงานของทางราชการและภาคเอกชนหลายแห่งได้เข้ามาสนับสนุน ด้วยประจักษ์ถึงความมุ่งมั่นและร่วมมือกันของชาวบ้านในการดำเนินกิจกรรมต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การป้องกันและดับไฟป่าที่เป็นปัญหาสำคัญยิ่ง ทำให้ที่ผ่านมาในระยะหลังสามารถควบคุมมิให้เกิดไฟป่าได้อย่างแท้จริง� สภาพป่าไม้จึงมีความอุดมสมบูรณ์มากขึ้นตามลำดับ ก่อให้เกิดประโยชน์ในด้านต่างๆ อย่างมากมาย โดยเฉพาะการเก็บหาของป่าและสมุนไพรที่ช่วยลดรายจ่ายและเพิ่มรายได้ให้กับชุมชน การมีแหล่งน้ำใช้อุปโภคและบริโภคตลอดทั้งปี การมีสัตว์ป่าเพิ่มขึ้นในพื้นที่ทั้งในด้านชนิดและปริมาณ

อย่างไรก็ตามคณะกรรมการป่าชุมชนและชาวบ้านต้นต้อง ยังมีแผนการดำเนินงานอีกหลายด้าน เพื่อให้ป่าชุมชนแห่งนี้มีความอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น อันจะก่อให้เกิดประโยชน์ต่อชุมชนและสังคมอย่างต่อเนื่อง เพียงแต่ยังขาดทรัพยากรการดำเนินงานจำนวนมาก จึงหวังว่าหน่วยราชการที่เกี่ยวข้องและภาคเอกชนที่ต้องการดำเนินโครงการในรูปแบบ CSR น่าจะได้ให้การสนับสนุนเพื่อให้การจัดการป่าชุมชนบ้านต้นต้องมีประสิทธิผลและประสิทธิภาพอย่างยั่งยืนต่อไป

�

�

Last updated: 2017-06-25 07:37:21