�

•เจอข่าวเซ็งเศร้ามาเป็นระยะ

ด้วยว่าพระชอบบุกรุกป่าเขา

พื้นที่ป่าอนุรักษ์ยังอยากเอา

หลงมัวเมาเข้าครองไว้ไม่เกรงกลัว

•ทั้งวัดดังหวังเสริมเพิ่มสาขา

ซื้อที่มาหาบุกใหม่มีไปทั่ว

เมื่อแรกสร้างอ้างพอเหมาะเฉพาะตัว

สอนดีชั่วใฝ่หารสพระธรรม

•บ้างเสกเป่าของขลังทั้งให้หวย

บ้างเฮงซวยช่วยสะเดาะเคราะห์กรรมซ้ำ

บ้างเก่งหมอสมุนไพรหายระกำ

บ้างลูบคลำนำวิชานะหน้าทอง

•ครั้นพอดังขึ้นมาพากล่าวขวัญ

คนโจษจันศรัทธาพาฉลอง

แห่กันมาหาถวายเงินก่ายกอง

พระเลยจ้องบุกป่าขยายวัด

•สร้างพระใหญ่กุฏิโบสถ์วิหาร

อลังการไปหมดอ้างโปรดสัตว์

ที่จอดรถศาลาตลาดนัด

บ้าชะมัดตัดต้นไม้ให้เศร้าใจ

•พื้นที่ป่าค่อยลดแทบหมดสิ้น

น้ำฟ้าดินยิ่งเกิดพิษวิกฤตใหญ่

คนพลอยจนทนหิวโหยทุกข์โพยภัย

แล้วพระไยยังมาบุกป่ากัน

•วัดเสื่อมโทรมรกร้างยังหลายย่าน

รอพระท่านเป็นกำลังช่วยสร้างสรรค์

บูรณะคู่ถิ่นฐานไปนานวัน

ทั้งมุ่งมั่นปลูกต้นไม้ให้งามตา

•กราบหลวงพ่อพระทั้งปวงพระหลวงพี่

เลิกกันทีสร้างเสียหายทำลายป่า

หากทุกข์ภัยธรรมชาติอุบัติมา

ท่านแหละหนาตราบาปต้องรับกรรม

•ครูนิด วนศาสตร์ (ชมรมสีเสียดแก่น)

www.lookforest.com

แรงดลใจ :

เดินทางไปทำงานมาแล้วทั่วทุกจังหวัดในประเทศไทย ทั้งสมัยรับราชการอยู่กรมป่าไม้ และการทำงานปัจจุบัน ที่สอนและวิจัยทางด้านป่าไม้ในมหาวิทยาลัย พบว่าพื้นที่ป่าไม้ส่วนหนึ่งถูกบุกรุกเสียหายเป็นอย่างมาก มาจากการที่พระสงฆ์ในพุทธศาสนาได้ดำเนินกิจกรรมบางด้านในที่ดินป่าไม้��� ทั้งการสร้างศาสนสถาน ศาสนวัตถุ ตลอดจนอาคารสถานที่ต่างๆ มากมาย� บางแห่งดำเนินการเกินความจำเป็นต่อการปฏิบัติศาสนกิจ แม้แต่วัดที่มีที่ดินเป็นของตนเองก็ยังทำการตัดต้นไม้ที่เคยมีอยู่อย่างร่มรื่น �เพื่อใช้เป็นแค่เพียงที่จอดรถหรือจัดตลาดนัด ก็เห็นมีอยู่หลายแห่ง ทั้งที่ไม่มีเหตุผลเพียงพอ และขาดแผนงานที่ดีในการบริหารจัดการที่ดินให้เกิดประโยชน์สูงสุด กล่าวได้ว่าหลายวัดเน้นกิจกรรมที่มีผลตอบแทนทางเศรษฐกิจเป็นหลัก โดยมีผลทางสังคมในด้านจิตใจของลูกศิษย์ลูกหาอยู่บ้าง แต่ไม่ค่อยคำนึงถึงผลเสียทางด้านสิ่งแวดล้อมกันเท่าใดนัก

อันที่จริงแล้ว"วัด" ที่ถูกต้องตามกฎหมาย ต้องได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา (เขตที่พระราชทานแก่สงฆ์เพื่อใช้เป็นที่สร้างพระอุโบสถ) �หากยังไม่ได้รับพระราชทานก็ถือว่าเป็นเพียง "สำนักสงฆ์" เท่านั้น ซึ่งอยู่ในสภาพที่รอการดำเนินการให้เป็นวัดอย่างสมบูรณ์ นอกจากนี้ ยังมี "ที่พักสงฆ์" ซึ่งหมายถึงสถานที่พำนักพักพิงชั่วคราวของพระภิกษุสามเณร ซึ่งยังไม่ได้เป็นวัดที่ถูกต้องตามกฎหมาย อย่างไรก็ตามชาวพุทธเรามักเหมาเรียกทั้งสามสถานภาพ ว่า "วัด" ทั้งหมด ทั้งนี้พบว่าวัดที่มีสถานภาพเป็น "สำนักสงฆ์" และ "ที่พักสงฆ์" ส่วนใหญ่มักบุกรุกและทำลายพื้นที่ป่าไม้ ดังกล่าวมาข้างต้น ส่วน "วัด" ประเภทแรกก็มีบ้างที่ขยายสาขาไปในที่ดินป่าไม้ดังมีข่าวครึกโครมกันอยู่มากมายตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และคาดว่าจะยังคงมีอยู่ต่อไปในอนาคต ถ้าคนไทยยังคงมุ่งแต่ให้ความศรัทธาต่อผ้าเหลืองอย่างเดียว โดยไม่คำนึงถึงแก่นแท้ของพุทธศาสนาและความถูกต้องตามกฎหมาย

กรมป่าไม้ ได้พยายามให้วัดที่ตั้งอยู่ในที่ดินป่าไม้มีสถานภาพที่ได้รับการรับรองตามกฎหมายป่าไม้ โดยมอบหมายให้พี่สุทธิชัย ภูลวรรณ (วน.34) ดำเนินการศึกษาเพื่อแก้ปัญหานี้มาตั้งแต่ พ.ศ.2526 ที่วัดธรรมวงษ์ (เขาถ้ำ) จังหวัดลพบุรี ซึ่งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติ ป่าวังเพลิง-ม่วงค่อม-ลำนารายณ์ เพื่อกำหนดแนวทางในการส่งเสริมให้วัดในพระพุทธศาสนาช่วยงานด้านป่าไม้ ต่อมาได้ขยายการดำเนินงานออกไปอีกหลายแห่ง เช่นวัดแสงอรุณ จังหวัดหนองคาย ที่พักสงฆ์เขาหินตั้ง จังหวัดระยอง โดยผู้เขียนได้มีโอกาสได้ร่วมดำเนินการด้วย นับว่ามีหลักการที่เหมาะสมเป็นอย่างยิ่ง เพราะได้เน้นให้เจ้าหน้าที่ป่าไม้ร่วมมือกับพระภิกษุสงฆ์และชาวบ้านที่มีจิตศรัทธาในการส่งเสริมและพัฒนาให้ป่าไม้มีความอุดมสมบูรณ์ ซึ่งทางวัดและชาวบ้านก็ได้ผลประโยชน์ควบคู่กันไป ซึ่งบทเรียนเหล่านี้ได้นำไปสู่การมีมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2538 และ วันที่ 29 เมษายน 2539 ในการกำหนดนโยบายและแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาพระสงฆ์ในพื้นที่ป่าไม้ หลังจากที่มีการแยกหน่วยงานให้จัดตั้งกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืชในโอกาสต่อมา ก็ได้มีการใช้แนวทางคล้ายคลึงกันในพื้นที่ป่าอนุรักษ์อีกด้วย ทั้งนี้ผลการดำเนินงานเป็นประการใดน่าจะได้มีการศึกษา วิจัย ให้เป็นรูปธรรม

เขียนกลอนบทนี้ได้ทำใจไว้ต่อการถูกวิพากษ์วิจารณ์ จากผู้ที่มีความเห็นหรือมุมมองที่แตกต่างกันออกไป เพียงแต่ต้องการสะท้อนความจริงและสิ่งที่น่าจะสร้างสรรค์ป่าไม้เท่านั้น มิได้เจาะจงต่อวัดแห่งใดแห่งหนึ่ง ทั้งนี้ขอกราบอภัยต่อวัดหลายแห่งที่มีกิจกรรมเป็นมิตรกับทรัพยากรป่าไม้อยู่แล้วอย่างน่าชื่นชม�

�

�

Last updated: 2016-12-25 21:05:39