•“ครูป่าไม้” ก้าวย่างอย่างภูมิใจ

มุ่งสร้างป่าสร้างรายได้ให้เกิดผล

เน้นแลกเปลี่ยนความรู้คู่ชุมชน

ด้วยอดทนตามหลักการอันสำคัญ

•นำส่งเสริมสิ่งดีที่เหมาะสม

เพื่อสังคมสู่ช่องทางที่สร้างสรรค์

เศรษฐกิจพอเพียงเคียงชีวัน

ช่วยผลักดันถึงเป้าหมายไม่ช้านาน

•เน้นมีความเข้าใจในชุมชน

ได้จากผลศึกษามารอบด้าน

สรุปหาองค์ความรู้บูรณาการ

โดยเปิดใจให้ชาวบ้านนั้นร่วมทำ

•ต้องวิเคราะห์วินิจฉัยให้ชำนาญ

เกิดแผนงานอันจำเพาะเหมาะเลิศล้ำ

เพื่อชุมชนร่วมใช้ใฝ่น้อมนำ

กิจกรรมอาจปรับทำตามเวลา

•วิทยากรกระบวนการสื่อสารกัน

ใช้หลายขั้นหลากวิธีมีคุณค่า

หมั่นสังเกตรู้จักฟังสร้างปัญญา

สนทนาพาเข้าใจได้งานดี

•มุ่งสร้างกลุ่มเครือข่ายให้ตรองตรึก

จิตสำนึกสร้างไว้ให้เต็มที่

ทรัพยากรข่าวสารอันมากมี

เอื้ออารีแลกเปลี่ยนใช้ไปนานวัน

•การเรียนรู้ของผู้ใหญ่จะได้ผล

ต้องคิดค้นหาวิธีที่คัดสรร

เลือกหาสื่อผสมผสานงานคู่กัน

พาแข็งขันก่อรายได้คลายอับจน

•องค์สมเด็จพระเทพฯ ธ ทรงหวัง

“ครูป่าไม้” หมายพลังอันสร้างผล

ป่าดินน้ำสมบูรณ์อยู่คู่ชุมชน

ค่าเลิศล้นก่อเกื้อเพื่อเมืองไทย

•ครูนิด วนศาสตร์ (ชมรมสีเสียดแก่น)

www.lookforest.com

ภูฟ้า อ.บ่อเกลือ จ.น่าน (20 มค.60)

แรงดลใจ:

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงห่วงใยราษฎร ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ต้นน้ำหรือพื้นที่สูง ที่มีการบุกรุกทำลายป่า ซึ่งได้รับผลกระทบ ก่อให้เกิดความเสียหายทั้งทางตรงและทางอ้อม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเกิดไฟป่า การเกิดน้ำป่าไหลหลาก  การเกิดดินถล่ม ตลอดจนการขาดแคลนน้ำในช่วงฤดูแล้ง จึงทรงพระราชทานพระราชดำริ ให้ดำเนินการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้ที่เหลืออยู่ให้คงไว้ ฟื้นฟูส่วนที่เสื่อมโทรมให้กลับมาสมบูรณ์ดังเดิม อันเป็นที่มาของโครงการสร้างป่าสร้างรายได้ โดยเน้นให้ราษฎรในพื้นที่มีส่วนร่วมในการปลูกป่าเพื่อการอนุรักษ์ และปลูกไม้เกษตรสำหรับไว้บริโภคภายในครัวเรือน กับทั้งยังสามารถเก็บผลผลิตจากป่าและการเกษตรเพื่อขายเป็นรายได้เสริมอีกทางหนึ่ง  โดยหน่วยงานภาคราชการที่เกี่ยวข้องทำการประสานกับหน่วยงานภาคเอกชน ร่วมวางแผนให้การสนับสนุนด้านการตลาดหรือการแปลรูปผลผลิตในเชิงการค้า ทั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เฉพาะที่สำคัญ 4 ประการคือ

1. เพื่อฟื้นฟูป่าต้นน้ำลำธาร

2. เพื่อลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ ให้แก่ชาวบ้านในพื้นที่เป้าหมาย

3. เพื่อสร้างจิตสำนึกในการดูแลรักษาป่า

4. เพื่อสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง

ในส่วนของกรมป่าไม้ ได้มอบหมายให้สำนักโครงการพระราชดำริและกิจการพิเศษ รับผิดชอบการดำเนินงานร่วมกับสำนักงานโครงการสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เท่าที่ผ่านมาได้เน้นการดำเนินงานในพื้นที่ 5 จังหวัดคือ แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ น่าน ตาก และเลย โดยมีกิจกรรมต่างๆ หลายประการ ทั้งนี้บุคลากรในส่วนที่สำคัญกลุ่มหนึ่งก็คือ "ครูป่าไม้" ที่ปฏิบัติงานในพื้นที่ภาคสนามอย่างใกล้ชิดกับราษฎรกลุ่มเป้าหมาย โดยต้องสร้างความเข้าใจที่ตรงกันและดำเนินกิจกรรมให้เป็นไปตามที่แผนงานกำหนดอย่างแท้จริง ถึงแม้เป็นงานที่ เหน็ดเหนื่อยและต้องทุ่มเทความรู้ความสามารถอย่างมากมายแต่บรรดา "ครูป่าไม้" เหล่านี้ก็ได้พยายามอย่างเต็มที่ เพื่อสนองพระราชดำริที่ได้ทรงตั้งไว้

อย่างไรก็ตามนอกจากความรู้ทางวิชาการป่าไม้ การเกษตร และการพัฒนาชุมชนที่กำหนดไว้ในโครงการแล้ว ความรู้และทักษะในการทำงานร่วมกับราษฎรในพื้นที่ยังเป็นส่วนที่สำคัญอย่างยิ่ง ทางมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช โดยการนำของ รศ.บำเพ็ญ เขียวหวาน ผศ.ศิริลักษณ์ นามวงศ์ อ.สุธิดา มณีอเนกคุณ และผู้เขียน ได้ร่วมเป็นวิทยากรในการฝึกอบรมให้แก่ "ครูป่าไม้"ส่วนหนึ่ง ระหว่างวันที่ 18-20 มกราคม 2560 ณ ศูนย์ภูฟ้า อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ซึ่งได้เน้นความรู้และทักษะเบื้องต้นใน 6 ด้าน คือ หลักการส่งเสริม  การทำความเข้าใจกับชุมชน การวิเคราะห์และวินิจฉัยแผนชุมชน  การเป็นวิทยากรกระบวนการ การสร้างกลุ่มและเครือข่าย และการเรียนรู้ของผู้ใหญ่ ซึ่งก็หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเป็นการช่วยสร้างพลังส่วนหนึ่งให้ "ครูป่าไม้" สามารถนำไปประยุกต์ใช้ประกอบการปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลต่อไป

Last updated: 2017-02-04 11:55:05