[5220] พะยุง ( Dalbergia cochinchinensis) LEGUMINOSAE-PAPILIONOIDEAE กระยูง กะยง (เขมรสุรินทร์) ขะยุง (อุบลราชธานี) แดงจีน (กบินทร์บุรี ปราจีนบุรี) ประดู่ลาย (ชลบุรี) ประดู่เสน (ตราด) พะยูงไหม (สระบุรี) หัวลีเมาะ (จีน) ประดู่ตม (จันทบุรี)
|
ท้องที่ที่ขึ้น
ขึ้นกระจัดกระจายอยู่ในป่าเบญจพรรณชื้น และป่าดิบแล้งทั่วไป ทางภาคตะวันออก และตะวันออกเฉียงเหนือ ที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ ๑๐๐-๒๐๐ เมตร |
ลักษณะทั่วไป
เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ถึงขนาดใหญ่ สูงถึง ๒๕ เมตร เรือนยอดเป็นพุ่มกลมยาว ค่อนข้างโปร่ง เปลือกสีเทา เรียบ ลอกเป็นแผ่นบางๆ เปลือกในสีน้ำตาลแกมเหลือง ใบเป็นช่อแบบขนนก ยาว ๑๐-๑๕ ซม. มีใบย่อย ๗-๙ ใบ เหนียวคล้ายแผ่นหนังบางๆ รูปไข่แกมรูปขอบขนาน กว้าง ๓-๔ ซม. ยาว ๔-๗ ซม. ส่วนกว้างที่สุดค่อนมาทางโคน โคนกลมมน หรือเป็นรูปลิ่มกว้างๆ แล้วเรียวมน โค้งไปทางปลายใบที่แหลมยื่นออกมาเล็กน้อย คล้ายใบประดู่ หลังใบเป็นมัน สีเขียวเข้มกว้าท้องใบ ดอกสีขาวออกบนช่อ ดอกเชิงประกอบ ตามปลายกิ่งหรือง่ามใบใกล้ยอด ผลเป็นฝักเกลี้ยง รูปขอบขนาน แบน และบอบบาง กว้าง ๑.๒ ซม. ยาว ๔-๖ ซม. เมล็ดรูปไต สีน้ำตาลเข้ม มี ๑-๔ เมล็ด |
ลักษณะเนื้อไม้
สีแดงอมม่วง หรือสีม่วง ถึงสีเลือดหมูแก่ เป็นมันเลื่อม มีริ้วสีดำ หรือน้ำตาลอ่อนผ่าน เสี้ยนสนเป็นริ้วแคบๆ เนื้อละเอียด เหนียว แข็ง ทนทาน ขัดและชักเงาได้ดี มีน้ำมันในตัว |
ความถ่วงจำเพาะ
ประมาณ ๑.๒๘ |
สกายสมบัติ
|
กลสมบัติ
|
เคมีสมบัติ
|
ความทนทานตามธรรมชาติ
|
การอาบน้ำยาไม้
|
ประโยชน์
ไม้ ใช้ทำเกวียน ตัวถังรถ เครื่องเรือนชนิดดี ตลับเครื่องกลึง แกะสลัก หวี ไม้ถือ ด้ามเครื่องมือ ไม้บุผนังที่สวยงาม ทำกระสวย คันธนู หน้าไม้ คันกระสุน ด้ามหอก และไม้คาน ทำซอด้วง ซออู้ ขลุ่ย กลกอง โทน รำมะนา ลูกระนาด ด้ามปากกา ไม้บรรทัด ประเทศจีนนิยมกันมาก
ราก รับประทานแก้ไข้พิษเชื่อมซึม
เปลือก ต้มเอาน้ำอม แก้ปากเปื่อย ปากแตกระแหง
ยาง สด ทาแก้ปากเปื่อย
|