มาอ่านกันต่อ ตอนที่ 2 ครับ หลังจากเตรียมการเกี่ยวกับอุปกรณ์การดูนกเบื้องต้น วิธีการวางตัวระหว่างการดูนกแล้ว เราก็เริ่มเดินไปดูนกกันได้แล้ว ข้อกำหนดที่สำคัญอันหนึ่ง คือ เวลาไปดูนกต้องตื่นแต่เช้าก่อนไก่โห่อย่างที่บอกไปแล้ว เพราะนกจะตื่นตัวในตอนเช้าสูงมาก ส่งเสียงร้องดัง บินเร็ว ดังนั้น เราต้องปรับตัวตามให้ทันนิสัยนกด้วยการพยายามสอดส่ายสายตาไปตามพุ่มไม้ในระดับต่าง ๆ กัน หรือมองหานกที่บินอยู่บนท้องฟ้า แต่มีข้อกำหนดไม่ควรทำที่ต้องระลึกไว้ คือ ให้มองหานกตามแสง ห้ามมองหานกย้อนแสงเด็ดขาด เพราะถ้าเรามองย้อนแสงจะไม่เห็นรายละเอียดของนกเลย ทำให้ดูนกไม่สนุก

            พอสอดส่ายสายตาไปเจอนกตัวใดตัวหนึ่งแล้ว ให้จับจ้องนกตัวนั้นไว้ให้ดี แล้วค่อย ๆ ยกกล้องส่องทางไกลขึ้นมาดู ทำการปรับโฟกัสจนได้ภาพชัดเจน ต้องใช้เวลาให้นานที่สุดในการดูนกผ่านเลนส์กล้อง เพื่อเก็บรายละเอิยดให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ กูรูด้านดูนกบอกไว้เสมอว่า นกที่น่ากลัวที่สุด คือ นกตัวเล็ก เพราะจะเคลื่อนไหว ขยับตัว ขยับปีก ย้ายที่เร็วมาก แปล๊บเดียวหลุดกล้อง หลายครั้งดูไม่ทัน พอบอกพวกที่ไปด้วยกันมักโดนหาว่าอำทุกที แต่ถ้าเป็นนกตัวใหญ่ จะขยับตัวช้า อุ้ยอ้าย อ้อยสร้อย เชื่องช้า ให้เราดูรายละเอียดได้ดี

            อ้อ เกือบลืมที่จะบอกว่า นอกจากมองสอดส่ายสายตาหานกตามกิ่งไม้ พุ่มไม้ หรือบนท้องฟ้าแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่ควรสังเกตไว้ให้ดี คือ การฟังเสียงร้องของนกควบคู่กันไปด้วย บางทีนกร้องเสียงดัง ทำให้เรากะประมาณตำแหน่งของนก นำสายตาเราไปหานกได้เหมือนกัน แถมนกหลายชนิดมีเสียงร้องตัวผู้กับตัวเมียแตกต่างกันมาก ใช้แยกได้ระดับนึง แต่มันขึ้นอยู่กับความเก๋าของนักดูนกด้วย บางทีเจอนักดูนกมือเก๋า แค่นอนในเต๊นท์ยังแยกเสียงออกว่าเป็นตัวตัวไหน เพศอะไร โดยเฉพาะพวกน้องนกที่นอนเต๊นท์ข้าง ๆ กัน ฟังง่าย แยกเสียงง่าย แต่เข้าใจยาก

          พื้นที่หนึ่งที่นักดูนกชอบที่จะไปรวมตัวกันในตอนเช้าตรู่ คือ แถว ๆ ต้นไม้ที่มีผลไม้กำลังสุกงอม เพราะนกจำพวกกินผลไม้จะมาชุมนุมกันมาก ราวกับว่ามีงานเลี้ยงใหญ่ แต่ข้อจำกัดก็คือ จากเป็นแหล่งรวมของนกจำพวกกินผลไม้เท่านั้น ถ้าหากเป็นนกจำพวกกินเนื้อจะหายาก เพราะพวกนี้จะไม่หากินอยู่ใต้ต้นไม้ที่มีผลไม้มากมาย แต่จะใช้วิธีบินหาอาหารมากกว่า ในส่วนนี้ จุดที่ได้เปรียบอีกส่วนหนึ่งของนักดูนก คือ ให้คอยสังเกตเวลานกบินเข้ามาที่ต้นไม้นี้ เพราะลักษณะท่าทางการบินก็จะสามารถบอกประเภทหรือชนิดของนกได้ในระดับหนึ่ง ตัวอย่างง่าย ๆ กรณีของนกปรอด เวลาบินจะบินแบบตกท้องช้างแล้วขึ้นใหม่แล้วตกลงมาอีกครั้ง นั่นคือ ลักษณะของนกปรอด ส่วนกรณีของนกบั้งรอก ลักษณะก็คือเวลาบินเข้ามาที่ต้นไม้แล้วมักจะชอบวิ่งไปวิ่งมาบนกิ่งไม้ใหญ่ จะแสดงให้เห็นว่ากลุ่มนี้เป็นนกบั้งรอก อย่างที่บอกไว้ในตอนแรกต้องอาศัยความเก๋าของนักดูนกเป็นสำคัญ

          อุปกรณ์อีกอย่างหนึ่งที่นักดูนกมือใหม่ควรจะมีติดมือไว้เสมอ นอกจากหนังสือ Bird Guide of Thailand แล้วอีกส่วนหนึ่งที่ควรจะมีไว้ประจำก็คือ สมุดโน๊ต และประเภทปากกาหรือดินสอ เนื่องจากบางครั้ง เราไม่สามารถจำแนกได้ในพื้นที่อาจจะต้องมีการ สเก็ตภาพเอาไว้ แล้วออกมาสอบถามผู้รู้มีกูรูข้างนอกอีกทีหนึ่งแต่คาถาที่ต้องท่องจำเอาไว้อย่างขึ้นใจก็คือ นักดูนกมือใหม่ ต้องพยายามจดจำรูปร่างลักษณะตำแหน่งของสีของขนต่างๆของนกรวมทั้งเอกลักษณ์เฉพาะ เพราะอย่างน้อย จะช่วยให้เราสามารถจำแนกกลุ่มนกในลักษณะกลุ่มใหญ่ๆได้ก่อน เอาง่ายๆ เคยสังเกตกันหรือไม่ว่า กลุ่มนกจำพวกนกเอี้ยง หรือนกขุนทอง หรือนกกิ้งโครง จะมีลักษณะประจำกลุ่มก็คือ ที่ปีกจะมีแซมขนสีขาว เอาไว้ทุกตัว ไม่ว่าจะเป็นตัวผู้หรือตัวเมีย อันนี้จะเป็นลักษณะเฉพาะ ของกลุ่มนกเอี้ยง นกขุนทอง หรือนกกิ้งโครง

          ความรู้อีกประการหนึ่ง ที่น่าจะต้องจดจำเอาไว้ คือ นกโดยทั่วไปจะมีอยู่ 2 กลุ่ม ตามรูปร่างลักษณะ คือกลุ่มที่ 1 ทั้งตัวผู้และตัวเมียมีรูปร่างหน้าตาเหมือนกัน กลุ่มพวกนี้ หากมีลูก ทั้งตัวผู้และตัวเมียจะช่วยกันเลี้ยงลูก ส่วนกลุ่มที่ 2 ตัวผู้และตัวเมียรูปร่างหน้าตาไม่เหมือนกัน กฎทางธรรมชาติก็คือว่า ตัวไหนสวยกว่า ตัวนั้นจะไม่เลี้ยงลูก สังเกตดูง่าย ๆ กลุ่มที่ 1  เช่นบรรดานกพิราบ นกกระจอก นกเอี้ยง ตัวผู้และตัวเมียจะมีรูปร่างหน้าตาเหมือนกัน นกกลุ่มนี้จะช่วยกันเลี้ยงลูกทั้งพ่อและแม่นก ส่วนพวกที่ 2  ที่รูปร่างหน้าตาไม่เหมือนกัน เช่นกรณี ไก่ฟ้า ตัวผู้จะสวยกว่า ดังนั้น ตัวผู้จะไม่เลี้ยงลูก ปล่อยให้ตัวเมียเลี้ยงตามลำพัง

          อ้าว คราวนี้โควตาหน้ากระดาษหมดอีกแล้ว คงต้องเอาไว้ต่อตอนหน้า

         จนกว่าจะพบกันใหม่

Last updated: 2018-03-05 12:17:20