ได้พูดถึงผู้ใต้บังคับบัญชาระดับล่าง คือ พนักงานพิทักษ์ป่าแล้ว คราวนี้ลองมาวิเคราะห์ผู้บังคับบัญชาบ้างว่าผู้บังคับบัญชาของเราเป็นอย่างไร ในระบบราชการการพลเรือนอย่างเรา ถ้าพูดถึงการได้มาของผู้บังคับบัญชาหรือสุภาพชนชอบเรียกให้มีอิทธิฤทธิ์หน่อยก็คือ “นาย” จะเป็นการได้มาโดยแต่งตั้งที่ใช้กฎระเบียบของ ก.พ. หรือ ก.พ.ร. ซึ่งเป็นวิชาการเกินไปจะไม่ขอกล่าวถึง เอาที่เห็นอยู่ในขณะนี้ เมื่อไม่นานมานี้มีการแต่งตั้งปลัดกระทรวงทรัพย์ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมคนใหม่ ไม่นานก็มีข่าวหนังสือพิมพ์ว่า “ ทส.โยกย้าย ขรก.ซี 9 ล๊อตใหญ่ 52 เก้าอี้ทั่วประเทศ” ตอนแรกดูไปก็น่าตื่นเต้น พออ่านเนื้อหาข้างในเป็นการย้ายตามวาระ 4 ปี และมีแต่งตั้งเพิ่มเติมสำหรับหน่วยงานที่ยังขาดอยู่ เช่น สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ที่ 9  (อุบลราชธานี) แต่ยังขาดที่ขอนแก่น อย่าปล่อยทิ้งไว้นานก็แล้วกัน เพราะเสมือน “มังกรที่ขาดหัว หางย่อมระส่ำ” การย้าย ซี 9 จำนวน 52 คนในครั้งนี้ส่วนใหญ่เป็นตำแหน่ง ผู้อำนวยการสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดแทบทั้งสิ้นได้ไล่เรียงรายชื่อพบว่ารู้จักหลายท่าน ทั้งที่เคยร่วมงานโดยตรงและเป็นครั้งคราว บางท่านในอดีตได้เคยขอให้ร่วมจับกุมไม้ในโกดังแต่พอเห็นเราตั้งข้อหา ตั้งโรงงานแปรรูปไม้โดยไม่ได้รับอนุญาต ตนไม่เห็นด้วยเล่นแง่ไม่ร่วมจับกุมอย่างนี้ก็มี  บางท่านไม่รู้สังกัดอยู่ที่ใดไปขอเงินกรม 2 -3 ล้านมาตั้งเบิกบำรุงดูแลรักษาสวนป่าเนื้อที่ไม่ถึง 20 ไร่ เห็นปูมหลังแล้วได้แต่ทำใจชินเสียแล้วกับเรื่องอย่างนี้จึงไม่เกิดอิจฉาริษยา ตอนต่อไปนี้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอาจจะต้องนับหนึ่งใหม่เนื่องจากเจ้ากระทรวงได้ย้ายสังกัดไปอยู่กระทรวงเกรดเอ นโยบายที่มอบมอบไว้ให้คือการทวงคืนผืนป่าจะมีใครสานต่อหรือไม่ ยิ่งผืนป่าที่อุทยานแห่งชาติสิรินาถ จังหวัดภูเก็ต ผู้บุกรุกถือครองล้วนเป็นผู้มีเงินและอิทธิพลกลายเป็นว่า กระทรวงเปลี่ยนม้ากลางศึกเสียเอง หากการการทวงคืนผืนป่าไม่ดำเนินการให้ได้มาคืนในรัฐบาลนี้ ซึ่ง คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.)เป็นกำลังเสริมให้ แล้วต่อไปอย่าตั้งเป้าและความหวังใดๆอีก จะหาคนดีศรีกระทรวงคนใดออกมาประดาบกับบรรดาผู้บุกรุกป่าซึ่งมีทั้งราษฎรที่ยากจนซึ่งพร้อมที่จะเป็นฐานให้นักการเมืองที่มาจากการเลือกตั้ง และป่าที่ทวงคืนมาได้บ้างแล้วมอบให้ผู้ใดเป็นผู้ดูแล หากไม่เอาจริงพื้นที่จะตกเป็นของชาวบ้านและไปสู่นายทุน หมุนเวียนเป็นวัฏจักรเช่นนี้ตลอดไป...

จากการเสนอข้อคิดเห็นของคุณนริศ ท้ายเรื่อง “โคเฒ่าเกือบถูกฆ่า ทั้งที่นายังไม่เสร็จ” ใจความว่าต้องการผู้นำที่เป็นหัวขบวนควรเป็นผู้อำนวยการสำนักอุทยานแห่งชาติ คือคุณสมัคร ดอนวาปี ที่กล้าต่อสู้ความไม่ถูกต้องในการแต่งตั้งไม่ชอบมาพากลของคนที่ได้ชื่อว่าเป็น “นาย”เสียดายที่คุณสมัคร ดอนวาปีต้องเกษียณอายุ 30 กันยายน 2558 นี้ สำหรับผู้เขียนไม่มีข้อคิดเห็นในเรื่องนี้ เพราะไม่มีข้อมูลหรือประวัติของบุคคลและไม่ได้เรียนร่วมงานกัน ได้แต่ติดตามข่าวซึ่งมีทั้งแง่บวกและลบ ในใจก็อดที่จะชื่นชมไม่ได้ที่ตั้งใจทำงาน แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นถ้าเป็นคนจีน เขาเรียกว่า “หมูไม่ถูกตาเจ๊ก” จึงขึ้นรองอธิบดีไม่ได้ น่าจะมีอายุราชการเหลืออีกสัก 2 ปี เพราะขณะที่กำลังพิมพ์หนังสือนี้ พอดีดูข่าวเห็นคณะรัฐมนตรีมีมติคณะรัฐมนตรีเห็นชอบให้อธิบดีกรมป่าไม้ คุณธีรภัทร ประยูรสิทธิ ไปดำรงตำแหน่งปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ การแต่งตั้งในฤดูกาลนี้เป็นการแต่งตั้งในสายตาผู้เขียนเห็นว่า “ผิดฝาผิดตัว” ฯพณฯ ท่านดาว์พงษ์รัตนสุวรรณ  อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นเป็นคนกล่าวว่า “อันการศึกสงครามนั้นไม่ควรเปลี่ยนม้ากลางศึก” จึงทำให้คุณกิตติพัฒน์ ธาราภิบาล หัวหน้าอุทยานแห่งชาติสิรินาถ ที่ขอย้ายไม่ได้ย้าย แต่ปัจจุบัน  การทวงคืนผืนป่าท่านดาว์พงษ์  รัตนสุวรรณ  ท่านปูทางไว้แล้วน่าจะสานต่อให้ได้เห็นเป็นรูปธรรม ยังไม่มีข่าวว่าโรงแรม รีสอร์ท ที่ถูกเพิกถอนให้สาธารณะชนได้เห็นหรือได้ยิน ท่านก็ถูกย้ายเสียแล้ว งานขาดตอนไม่ต่อเนื่องอีกท่านคืออธิบดีกรมป่าไม้ อุตสาห์เอาตัวคุณชีวะภาพ ชีวะธรรม อดีตหัวหน้าอุทยานแห่งชาติสิรินาถ ไปร่วมงานเพื่อแต่งตั้งให้เป็นหัวหน้าชุดเฉพาะกิจเดนตาย “พยัคฆ์ไพร” ต่อไปใครจะรับหน้าที่แทน อะไรอะไรดูจะวุ่นวายไปเสียหมด...

เมื่อกรมป่าไม้และกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช ต่างทำงานทวงคืนผืนป่าครึ่งๆกลางๆอย่างนี้แล้วเราจะหวังผลให้เป็นรูปธรรมนั้นคงยาก อาจจะมีบางคนแย้งว่า คนเก่าไม่อยู่คนใหม่ก็ทำได้ ข้อนั้นไม่ขอโต้แย้ง แต่การทำงานเมื่อได้มอบให้ใครหรือคณะใดทำก็คือตั้งเปาหมายไว้และพยายามทำงานตามเป้าหมายให้บรรลุผลสำเร็จ เขาถึงเรียกว่ามี วิสัยทัศน์ หากตั้งความหวังไว้ลมๆแล้งๆ แล้วจะมีวิสัยทัศน์ไปทำไม ทุกวันนี้ทุกคนที่ทำงานทวงคืนผืนป่ากำลังเข้าใจและรู้ถึงวิธีการเอามันคืนมา  แต่เมื่อหัวหน้าไม่อยู่ เสมือนมังกรขาดหัว หางย่อมระส่ำ  การย้ายคุณธีรภัทร ประยูรสิทธิ อธิบดีกรมป่าไม้ ไปครั้งนี้หากมองในแง่บวกท่านได้เลื่อนตำแหน่งที่สูงขึ้น และถ้ามองในด้านการทำงานท่านมีสิทธิ์ที่จะช่วยกรมป่าไม้ในการทวงคืนผืนป่าได้เพราะท่านรู้ว่ากระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีการส่งเสริมให้ปลูกพืชไร่พืชสวน ซึ่งบางชนิดอาจจะส่งเสริมเข้าไปปลูกในเขตที่ดินป่าไม้ ทั้งป่าสงวนแห่งชาติ และอุทยานแห่งชาติรวมทั้งเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ท่านจะได้ยับยั้งหรือเข้มงวดเจ้าหน้าที่ส่งเสริมให้เน้นส่งเสริมการปลูกสวนยางพารา อ้อย ข้าวโพด มันสำปะหลัง ในพื้นที่ที่มีเอกสารสิทธิ์ ประโยชน์จะเกิดแก่ทุกฝ่าย การย้ายข้ามห้วยครั้งนี้จึงเป็นกลยุทธ์ ลับ ลวง พราง ก็เป็นได้...??

ตั้งแต่เริ่มรับราชการมา การก้าวขึ้นสู่ตำแหน่งในระดับสูงที่มีมาตรการนั้นเห็นมีอยู่ครั้งเดียวคือสอบเพื่อดำรงตำแหน่ง ซี 6 เท่านั้น ซี 5 ก็ปรับขึ้นอัตโนมัติ ซี 7 ก็เขียนผลงานเสนอคณะกรรมการพอจะขึ้น ซี 8 เป็นช่วงที่มีการแยกกรมได้อยู่กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช และมีเพื่อนเป็นผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ เพื่อนๆได้ถูกจับวางในตำแหน่งอื่นหมดแล้วเหลือกลุ่มงานวิชาการ ใจจริงตนเองถนัดงานป้องกันรักษาป่า แต่เมื่อให้ทำหน้าที่นักวิชาการก็ลองดู จังหวะดีกรมให้ประเมินทำผลงานเพื่อขึ้นดำรงตำแหน่ง ซี 8 จึงทำให้ได้ซี 8 ก่อนส่วนต่างๆ และงานก็เริ่มหนักขึ้นเพราะต้องรักษาราชการตลอดเวลา หลังจากนั้นทำงานหนักเพราะไม้พะยูงถูกลักลอบตัดในท้องที่จำนวนมาก ทำงานจนเงินเดือน ซี 8 เต็มขั้น กรมก็ไม่มีมาตรการหรือเกณฑ์ในการคัดเลือกบุคคลขึ้นดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ ซี 9 ทั้งที่ระหว่างรับราชการมีเพื่อนเป็นอธิบดีถึงสองคน และรองอธิบดีสองคน ยังไม่มีอิทธิพลที่จะทำให้เจริญก้าวหน้า ไม่สามารถที่จะคว้า ซี 9 มาครองได้แต่อย่างใด ที่เขียนเล่าให้ฟังเพื่อเป็นบทเรียนให้น้องที่ทำงานอย่าได้ท้อแท้ใจ หากเป็นทองแท้ ย่อมไม่กลัวไฟ...??

ที่เขียนเรื่องนี้เพราะต้องการให้พวกเราที่เป็น “ลูกน้อง”ไม่ใช่กบ หากเป็นกบจะต้องเป็นผู้เลือกนาย แสดงว่านิทานอีสป เป็นนิทานหลอกเด็ก ไม่ใช่นิทานสอนคติเตือนใจแต่อย่างใด ก่อนที่จะจบเรื่องราวของคนเป็นนาย จากการที่ได้ศึกษาเล่าเรียนมาพอที่จะมีภูมอยู่บ้างว่า ผู้นำหมายถึงอะไร และภาวะผู้นำเป็นอย่างไร ที่เขาเรียก “ประมุขศิลป์”(Leadership) มีความหมายอะไรบ้างเพื่อท่านผู้อ่านได้มีโอกาสทราบ คนเป็นนายว่ามีลักษณะผู้นำแค่ไหน มีตำราหลายเล่มได้จำกัดความ ภาวะผู้นำไว้ บางเล่มก็มี 5 ข้อ บางเล่มก็มี 6 ข้อ 10 ข้อ ได้อ่านแล้วอยากจะนำเสนอให้ได้อ่านบ้างเพื่อจะได้ช่วยกันพิจารณา หากเรามีโอกาสเป็น กบ ในนิทานอีสปได้คัดเลือกนายได้ดี...?

คุณสมบัติ 5 ประการในการเป็นผู้นำที่ดี

1.ผู้นำที่ดีต้องมีวิสัยทัศน์

2.ผู้นำที่ดีต้องเป็นผู้กระจายงานให้ทีมงานอย่างเหมาะสม

3.ผู้นำที่ดีต้องสร้างทีมงานได้

4.ผู้นำที่ดีต้องสร้างแรงบันดาลใจให้พนักงานได้

5.ผู้นำที่ดีต้องเป็นผู้ที่พัฒนาคนอื่นอยู่เสมอ

เมื่อได้คัมภีร์ 5 ประการแล้วจงวางไว้เป็นบรรทัดฐานดูว่าคนที่จะมาเป็นนายเราเข้าลักษณะดังที่ว่านี้หรือไม่ เพราะนายเท่านั้นที่มีสิทธิ์เลือกเรา...

ขอสรุปว่าผู้นำหรือหรือผู้บริหารที่ดีใช่ว่าจะต้องนั่งอยู่บนอาร์มแชร์เท่านั้น แต่ต้องนั่งอยู่ในหัวใจของผู้ใต้บังคับบัญชาทุกคนด้วย..??

การที่นาย ระดับรัฐมนตรี จับพยัคฆ์ซึ่งเป็นผู้ล่าในไพรพงไปเป็นผู้ควบคุม หมู เห็ด เป็ด ไก่ วัว ควาย และขับรถไถมันจะถูกหรือ งานกรมป่าไม้กำลังเดินไปด้วยดีมาถูกเบรกกลางคัน งานไม่ต่อเนื่อง เมื่อเอาบัญญัติ 5 ประการมาดูการโยกย้ายครั้งนี้น่าจะเข้าข้อที่ว่าด้วย ผู้นำที่ดีต้องเป็นผู้ที่มีวิสัยทัศน์ หรือจะมีท่านผู้ใดช่วยเสนอแนะนำมาบ้างก็ดี และปัญหาที่ตามมา กรมป่าไม้ในปัจจุบันซึ่งสั่นคลอนอยู่แล้ว ย่อมสั่นสะเทือนไม่น้อยกว่า 6 ริกเตอร์ ซึ่งตำแหน่งว่างลงใครจะมาหยุดคนกรมป่าไม้ไม่ให้วิ่งเต้นนั้นเห็นจะยาก และจะมีอาฟเตอร์ช็อกตามมาอีกหลายลูก คราวนี้นายคงได้มีโอกาสเลือก กบ อย่างสบายใจ เพราะกบแต่ละตัวที่วิ่งมาให้เลือก ล้วนอ้วนถ้วน สมบูรณ์ น่าจับมาทอดกระเทียมพริกไทยทั้งนั้น นายจะกลับกลายมาเป็นนกกระสาไปโดยปริยาย และในเรื่องนี้ กบ ก็ไม่มีโอกาสเลือกนายเสียด้วย ไม่เหมือนในนิทานอีสป ขอให้ป่าไม้จงเจริญ...??   

Last updated: 2015-09-18 09:36:05